در این قسمت از مقاله قصد داریم به یکی از کاربردی ترین و بهترین پیوند ها در زبان ترکی استانبولی بپردازیم.
پسوندهای اسم ساز دو دسته هستند:
- پسوندهایی که به اسم و صفت اضافه می شوند و اسم جدیدی میسازند.
- پسوندهایی که به ریشه افعال اضافه می شوند.
که در این مقاله به توضیح حالت اول می پردازیم که خود به دسته های مختلف تقسیم میشود.
پسوند lık (که با توجه به آخرین حرف صدادار کلمه میتواند یکی از چهار حالت lık, lik, luk, lük را بگیرد) در زبان ترکی استانبولی که کاربردها و معانی مختلفی دارد که به ترتیب به بررسی آن ها خواهیم پرداخت.
کاربردهای پسوند lık
پسوندهای lik ،lık ،luk ،lük پسوندهای اسم سازی هستند که به اسمها و صفات اضافه می شوند و از آنها اسم مکان، مقام، ابزار، مجموعه، شغل و درجه می سازند و بسیار پر کاربرد هستند.
گاهی با اضافه شدن این پسوندها به اسم، صفت ساخته می شود.
yaz + lık = yazlık
تابستانی
kış + lık = kışlık
زمستانی
Kira + lik = kiralık
کرایه ای
Çocuk + luk = çocukluk
(دوران) بچگی
با اضافه شدن این پسوندها به اسم، اسم ابزار یا وسیله ای ساخته می شود.
göz + lük = gözlük
عینک
ağız + lık = ağızlık
دهانه، پوزه بند
Şeker + lik = şekerlik
جا شکری
Söz + lük = sözlük
فرهنگ لغت، دیکشنری
با اضافه شدن این پسوندها به اسم، اسم مکان ساخته می شود.
çöp + lük = çöplük
سطل زباله
با اضافه شدن این پسوندها به صفت، اسم حالت یا معنی ساخته می شود که به آنها (soyut isimler) گفته میشود یعنی اسم هایی که با حواس پنج گانه قابل شناسایی هستند.
İyi + lik = İyilik
خوبی
Doğru + luk = doğruluk
درستی
genç + lik = gençlik
جوانی
güzel + lik = güzellik
زیبایی
با اضافه شدن این پسوندها به اسم، بعضی از شغل ها را میتوان عنوان کرد.
Gözlükçü + lük = gözlükçülük
چشم پزشکی
Öğretmen + lik = öğretmenlik
معلمی
Doktor + luk = doktorluk
دکتری
Mühendis + lik = mühendislik
مهندسی
و گاهی با اضافه شدن این پسوندها به اسم، مقام و مرتبه یا درجه شغلی را می توان عنوان کرد.
vali + lik = valilik
یعنی عهده دار شغل استانداری
bakan + lık = bakanlık
یعنی عهده دار شغل وزارت
با اضافه شدن عدد به قبل این پسوندها صفت ساخته می شود.
- Üç günlük yol (راه سه روزه)
- Beş paralık adam (آدم بی ارزش (دو هزاری))
- Yetmişlik nine (پیرزن هفتاد ساله)
- Dört kişilik masa (میز چهار نفره)
همانگونه که دقت می کنید انتخاب یکی از چهار حالت این پسوندها تابع حرف صدادار اسم یا صفت است.
به مثال های زیر توجه کنید:
اسم معنا می سازد که معادلش در فارسی “ی” است:
- güzellik (زیبایی)
- genişlik (پهنا، عرض)
- yükseklik (ارتفاع)
- kötülük (بدی)
- birlik (اتحاد)
- büyüklük (بزرگی)
- uzunluk (درازا، طول)
- iyilik (خوبی)
- şişmanlık (چاقی)
- şimdilik (فعلا)
اسم مکان و اسم ابزار می سازد:
- tuzluk (نمکدان)
- şekerlik (جا شکری، قندان)
- gözlük (عینک)
- çaydanlık (کتری)
- küllük (جا سیگاری)
- çöplük (سطل آشغال)
- çamurluk (گل گیر)
- demlik (قوری)
اسم جمع می سازد:
- gençlik (جوانی)
- İnsanlık (انسانیت)
Güzellik veya çirkinlik önemli değil. İnsanlık önemlidir.
زشتی و یا زیبایی مهم نیست. انسانیت مهمه.
Dün Aslandüz’de 5.1 büyüklüğünde deprem oldu.
دیروز در اصلاندوز زلزله ای به بزرگی 5/1 ریشتر آمد.
Bu kübün uzunluğu 2 metre, genişliği 1 metre yüksekliği de 1.5 metredir.
این مکعب طولش 2 متر، عرضش 1 متر و ارتفاعش یک و نیم متر است.
Masalara tuzluk, biberlik ve şekerlik koydum. Peçeteliklere de peçete koydum.
به روی میزها نمکدان، فلفلدان و شکردان گذاشتم. در جا دستمال کاغذی ها هم دستمال کاغذی گذاشتم.
به پایان مقاله امروز رسیدیم میدوارم که این پسوند و کاربرد های مختلف آن را در زبان ترکی استانبولی به خوبی یاد گرفته باشید.
لطفا تمرین های زیر را انجام بدید و جواب خود را با ما به اشتراک بگذارید.
Eren tek kat … bir evde oturuyor.
İyi … yapalım, kötü … yapmayalım.
Anne! Benim gece … nerede?
Tramvay geliyor, dikkat … ol.
Öğretmen … çok kutsal bir meslektir.
Şemsiye … adam, benim babam.
Annem kıyma … böreği çok seviyor.
امیدواریم این مقاله به شما کمک کرده باشد تا طرز صحیح استفاده پسوند lık را در زبان ترکی استانبولی را کامل یاد گرفته باشید. اگر سوالی دارید حتما از بخش نظرات همین مقاله مطرح کنید، من پاسخگوی سوالات شما هستم. همچنین اگر می خواهید زبان ترکی استانبولی را به طور کامل یاد بگیرید و به آن مسلط شوید، پیشنهاد می کنم در کلاس های آموزش آنلاین زبان ترکی استانبولی سایت فرالن شرکت کنید. اطلاعات بیشتر را در صفحه ترکی استانبولی در سایت دنبال کنید.
