ضمایر انعکاسی در زبان اسپانیایی
مبحث افعال و ضمایر انعکاسی در زبان های مشتق شده از لاتین نظیر فرانسوی، ایتالیایی، پرتغالی و همین اسپانیایی را می توان تقریبا یک چیز محسوب کرد چون هر دو مقوله مباحثی در هم تنیده و لاینفک هستند.
شاید در زبان فارسی بتوانیم این دو مبحث را با آوردن ضمایری نظیر خودم، خودت، خودش و … در زبان انگلیسی با افزدون myself ،yourself ،himself و … کنار افعال از هم جدا کرد ولی در زبان اسپانیایی دانستن این ضمایر به تنهایی هیچ کمکی به شما نخواهد کرد بلکه باید بدانید کدام افعال در دسته انعکاسی ها قرار می گیرند که بتوان ضمایرش را کنار آنها به کار برد و سپس در حالت های مختلف آنها را صرف کرد.
کاربرد این ضمایر دقیقا چیست؟
در زبان اسپانیایی از ضمایر انعکاسی برای تاکید بیشتر روی کار انجام شده استفاده می کتیم. به بیان ساده تر با به کار بردن این ضمایر شدیدا تاکید داریم که کار را خودمان و یا خود شخص مورد نظر انجام داده است و عکس العمل آن هم متعاقبا به خودمان و یا همان شخص باز می گردد.
اکنون به مثال های زیر توجه کنید:
Me peino.
موهایم را (خودم) شانه می کنم.
Peino a mi hija.
موهای دخترم را شانه می کنم.
همانطور که در مثال اول دیدید با به کار بردن ضمیر انعکاسی، عکس العمل به خودمان برگشت ولی در مثال دوم با حذف ضمیر عکس العمل به شخص دیگر ارجاع شد و مفعول جمله عوض شد.
در حالت کلی دو چیز مهم را باید در مورد این افعال بدانید:
1) در زبان اسپانیایی هنگام استفاده از ضمایر و افعال انعکاسی، فاعل و مفعول یک نفر هستند.
Yo me miro en el espejo.
خودم را در اینه نگاه می کنم.
2) هنگام به کاربردن ضمایر و افعال انعکاسی به شدت به نحوه صرف کردن افعال دقت کنید که ضمیر انعکاسی با فعل صرف شده مورد نظر تطبیق داشته باشد.
اکنون به جدول زیر که بیانگر ضمایر فاعلی و انعکاسی و مثال هایشان است، دقت کنید:
| Person
ضمیر فاعلی |
Reflexive Pronoun
ضمیر انعکاسی |
Example
مثال |
|---|---|---|
| yo
من |
me | me peino
خودم شانه می کنم |
| tú
تو |
te | te peinas
خودت شانه می کنی |
| él/ella/usted
او |
se | se peinan
خودش شانه می کند |
| nosotros/-as
ما |
nos | nos peinamos.
خودمان شانه می کنیم |
| vosotros/-as
شما |
os | os peináis
خودتان شانه می کنید |
| ellos/-as
آنها |
se | se peinan
خودشان شانه می کنند |
نکته ترجمه ای: در زبان فارسی ضمایر خودم، خودش، خودت را فقط برای تاکید بیشتر به کار می بریم و در صورت حذف آنها هیچ خدشه ای به جمله وارد نمی شود. چون پایانه فعل به ما دقیقا می گوید که چه شخصی این کار را انجام می دهد.
مثال های بیشتر:
Yo me lavo.
خودم را می شورم.
Tú te lavas.
خودت را می شوری.
Él se lava.
خودش را می شورد.
Nosotras nos lavamos.
خودمان را می شوریم.
Vosotros os laváis.
خودتان را می شورید.
Ellas se lavan.
خودشان را می شورند.
نکته مهم: هنگام به یاد آوردن و به کار بردن ضمایر انعکاسی اصلا گیج نشوید. ابتدا فعل را در دیکشنری معتبر جستجو کنید تا ببینید فرم انعکاسیش وحود دارد یا خیر، سپس آن را در زمان مورد نظر صرف کنید و بعد ضمایر را طبق شخص و صرف فعلش اضافه کنید.
نکته مهم: در زبان اسپانیایی مبحث مهم تر از خود ضمایر انعکاسی دانستن صرف فعل است. پس اگر صرف ها را ندانید، ضمایر به هیچ دردتان نخواهند خورد. برای مثال می خواهید این جمله را به اسپانیایی بگویید یا ترجمه کنید:
من موهایم را شانه می کنم.
ابتدا سراغ فعل شانه کردن می رویم و با کمک دیکشنری معتبر خواهیم دانست که فعل مورد نظر ما peinar است کمی کنکاش بیشتر نشان می دهد این فعل حالت انعکاسی هم دارد که شکل آن peinarse است.
حال بدون توجه به ضمایر آنرا در حالت ساده صرف کنید:
- Peino
- Peinas
- Peina
- Peinamos
- Peinaís
- Peinan
قدم آخر اضافه مردن ضمایر me ,te ,se ,nos ,os ,se به هر فعل است:
- Me Peino
- Te Peinas
- Se Peina
- Nos Peinamos
- Os Peinaís
- Se Peinan
حال به راحتی می توانید این افعال را در هر بازه زمانی که دوست دارید صرف کنید و ضمیر ها را جداگانه اضافه کنید.
نکته مهم: در هنگام به کار بردن ضمایر و افعال انعکاسی به بی قاعدگی افعال دقت کنید، در این مبحث هم افعال بی قاعده وجود دارند که هنگام کاربرد باید آنها را رعایت کرد.
نکته: هنگام به کار بردن ضمایر انعکاسی دیگر نیازی به کار بردن ضمایر فاعلی نیست چون خود ضمایر و پایانه افعال به ما دقیقا می گویند چه کسی کار را انجام داده است.
جایگاه ضمایر انعکاسی در جمله:
همانطور که در مثال های بالا هم دیدید، در حالت عادی این ضمایر را دقیقا قبل از افعال استفاده می کنیم. اما باید بدانید بعد از حالت ها و ساختار هایی نظیر مصدری، امری و ترکیبی جای این ضمایر هم تغییر می کند. مثال:
Yo me lavo.
خودم را می شورم. (جمله عادی و مثبت)
Yo no me lavo.
خودم را نمی شورم. (جمله منفی)
¡No te levantes!
بیدار نشو. (جمله امری منفی)
همانطور که دیدید در سه حالت بالا، ضمایر قبل فعل آمد اما در حالت های زیر ضمایر بعد از افعال می آیند:
¡Levantate!
بیدار شو (امری مثبت)
Lavarse.
خود را شستن (مصدری)
Compré gel para lavarme.
برای شستن خودم ژل شستشو خریدم.
و در حالت های ترکیبی دو انتخاب داریم:
حالت اول: قبل از فعل اصلی به کار ببریم:
Me tengo que lavar la manos.
باید دست هایم را بشورم.
حالت دوم: بعد از مصدر در جمله به کار ببریم:
Tengo que lavarme las manos.
مثالی دیگر برای حالت ترکیبی:
Me estoy levantando.
Estoy levantándome.
دارم بیدار می شوم.
نکته مهم: در زبان اسپانیایی، در حالت کلی و شکل مصدری افعال انعکاسی، se بعد از فعل اصلی می آید.
- acostarse (دراز کشیدن)
- ponerse (لباس پوشیدن)
- dormirse (به خواب رفتن)
اما هنگامی که مجبور شویم بعد از افعالی نظیر افعال کمکی، وجهی و … حالت مصدر افعال انعکاسی را به کار ببریم، ضمیر se باید تغییر کند و با فاعل تطابق داشته باشد:
debemos levantarnos más temprano.
مجبوریم زودتر از خواب بیدار شویم.
compraste una navaja nueva para afeitarte.
برای تراشیدن ریش هایت ریش تراش جدید خریدی.
شاید برایتان جالب باشد، اما باید بدانید که گاهی از افعال انعکاسی برای نشان دادن تکمیل شدن عمل هم استفاده می کنیم. برای مثال به افعال beber و tomar و comer دقت کنید. حالت انعکاسی آنها بیانگر انجام عمل به صورت کامل است و نشان می دهد غذا یا نوشیدنی مورد نظر به طور کامل مصرف شده است.
Me bebí el jugo.
تمام آب میوه را نوشیدم.
این قاعده برای افعال دیگری نظیر aprenderse وsaberse (هر دو به معنای حفظ کردن) هم صدق می کند.
Martha se aprendió la tabla periódica antes del examen.
مارتا قبل از امتحان جدول عناصر مندلیف را کامل حفظ کرد.
¡Ya me sé tu número de teléfono!
شماره تلفنت را حفظ کرده ام. (یاد گرفته ام)
و نکته آخر اینکه بعضی از افعال در حالت انعکاسی معنای جدید می گیرند و کامل عوض می شوند.
برای مثال فعل llevar در حالت عادی معنی ‘حمل مردن’ را می دهد.
Llevamos los libros a la biblioteca.
کتاب ها را به کتابخانه می بریم.
اما همین فعل اگر se انعکاسی بگیرد معنی با کسی کنار آمدن و ساختن را می دهد و کافی است قید mal را هم به آن بدهیم تا معنی نساختن را بگیرد.
llevarse bien/mal
Mis amigos y yo nos llevamos muy bien.
من و دوستانم خوب با هم کنار می آییم.
یا فعل parecer را در نظر بگیرید که در حالت عادی معنی ‘به نظر رسیدن’ می دهد اما وقتی انعکاسی می شود معنی ‘شبیه بودن’ را می دهد.
Parece que va a llover.
انگار قرار است باران ببارد.
Me parezco a mi papá.
به پدرم رفته ام. (شبیه پدرم هستم.)
فعل meter معنی ‘قرار دادن و گذاشتن’ را می دهد ولی در حالت انعکاسی با حرف اضافه con معنی ‘اذیت و آزار دادن’ را می دهد.
Metí el dinero en la billetera.
پول را در کیف پول گذاشتم.
No te metas con mi hermanita.
سر به سر خواهر کوچک ترم نگذار.
فعل marchar معنی قدم زدن می دهد و فعل marcharse معنی ترک کردن.
Los soldados marcharon en el desfile.
سرباز ها رژه رفتند.
Nos marchamos temprano.
زود رفتیم. (آنجا را زود ترک کردیم)
فعل despedir معنی آزاد گذاشتن و اجازه دادن و در حالت انعکاسی اش معنی خداحافظی کردن را می دهد.
El gerente despidió a Carlos la semana pasada.
مدیر کارلوس را هفته گذشته آزاد گذاشت.
Me despedí de mis padres al salir de casa.
قبل از ترک خانه از والدینم خداحافظی کردم.
فعل poner درحالت عادی معنی قراردادن و گذاشتن و در حالت انعکاسی معنی پوشیدن و یا حتی ‘شدن’ می دهد.
Pon el libro sobre la mesa.
کتاب را روی میز بگذار.
Me puse la mochila.
کوله پشتی ام را برداشتم. (روی کولم انداختم)
Me puse nervioso.
نگران شدم.
فعل quedar معنی ‘باقی ماندن’، ‘بر سر چیزی توافق کردن’ و ‘به کسی چیزی آمدن’ را می دهد و در حالت انعکاسی معنی ‘جایی ماندن’ و ‘شدن’ را می دهد.
Le quedan 200 dólares en el banco.
برای او 200 دلار بیشتر در بانک باقی نمانده است.
Quedamos de vernos en el parque.
توافق مردیم در پارک هم دیگر را ببینیم.
Al niño le queda grande el suéter.
پلیور برای کودک بزرگ بود.
Nos quedamos en un hotel de lujo.
در هتل لوکسی ماندیم.
Me quedé muy enojada después de la charla.
بعد از اینکه صحبت کردیم خیلی عصبی شدم.
در این مقاله با موضوع ضمایر انعکاسی در زبان اسپانیایی آشنا شدیم. اگر سوالی در این مورد دارید، حتما از بخش نظرات همین مطلب بپرسید. برای یادگیری کامل زبان اسپانیایی نیز می توانید در کلاس های آموزش زبان اسپانیایی فرالن شرکت کنید. برای اطلاعات بیشتر صفحه زبان اسپانیایی را ببینید.
دیدگاهتان را بنویسید