اسم مرکب در زبان ایتالیایی
تصور کنید تازه شروع به خواندن زبان ایتالیایی کرده اید و در حال خواندن متنی هستید. ناگهان در میان متن به کلمه autostrada با معنی ‘بزرگراه’ بر می خورید اما نمی دانید جنس آن دقیقا چیست، ولی این را می دانید که این کلمه از دو بخش auto ‘ماشین’ و strada ‘راه/جاده’ تشکیل شده است.
تصور می کنیم شما راه تشخیص جنس اسامی را هم بلدید و می دانید که auto باپایانه o مذکر و strada با پایانه a مونث است اما باز هم گیج شده اید و نمی دانید این ترکیب چه جنسی دارد و اصلا چه نوع اسمی محسوب می شود.
در جواب سوال شما باید بگوییم این ترکیب، یک اسم مرکب (il parola composta) است و نظیر این اسم و این گونه ترکیب ها در زبان ایتالیایی زیاد هستند.
مثال های دیگر:
fermare + carte = fermacarte: paperweight
وزنه کاغذ
pasta + asciutta = pastasciutta: dried pasta
پاستای خشک
cassa + panca = cassapanca: dresser
کابینت
elettrocardiogramma: electrocardiogram
نوار قلبی الکتریکی
cancerogeno: carcinogenic
سرطان زا
نکته ای که باید در مورد اسامی مرکب بدانید این است که آنها فقط از دو کلمه مجزا و معنی دار تشکیل نشده اند و می توانند از چند کلمه که به تنهایی معنی نمی دهند هم تشکیل شده و یک کلمه معنی دار را بسازند.
برای مثال به کلمه مرکب asciugamano ‘حوله’ دقت کنید. این کلمه از دو کلمه asciugare با نقش فعلی و معنی ‘خشک کردن’ و mano با نقش اسمی و معنی ‘دست’ ساخته شده و یک اسم مرکب را تشکیل داده اند.
ولی اکنون به اسم مرکب Antropofago ‘آدم خوار’ دقت کنید. این کلمه از ترکیب دو کلمه antropo ‘انسان’ و fago ‘فعل یونانی خوردن’ تشکیل شده که هیچ کدام به تنهایی هیچ کاربردی در زبان ایتالیایی ندارند ولی با هم اسم مرکب را تشکیل داده اند.
انواع اسامی مرکب در زبان ایتالیایی:
اسانی مرکب هم در زبان ایتالیایی انواع خاصی دارند و از ترکیب های مجزایی تشکیل شده اند.
نوع اول: ترکیب با ساختار
Noun + Noun / Nome + Nome
اسم + اسم
مثال:
capo + stazione = capostazione: stationmaster
رئیس ایستگاه
capo + giro = capogiro: dizziness
گیجی
cassa + panca = cassapanca: dresser
کابینت/کمد کوچک
نوع دوم: ساختار
Noun + Adjective / Nome + Aggettivo
اسم + صفت
cassa + forte = cassaforte: strongbox, safe
گاوصندوق
نوع سوم: ساختار
Adjective + Noun / Aggettivo + Nome
صفت + اسم
franco + bollo = francobollo: stamp
تمبر نامه
mezza + luna = mezzaluna: half-moon
هلال ماه
نوع چهارم:
Adjective + Adjective / Aggettivo + Aggettivo
صفت + صفت
piano + forte = pianoforte: piano
پیانو
sordo + muto = sordomuto: deaf-mute
کر و لال
نوع پنجم:
Verb + Verb / Verbo + Verbo
فعل + فعل
dormi + veglia = dormiveglia: stupor, lethargy
کسلی، بی حالی
sali + scendi = saliscendi: latch
چفت در
نوع ششم:
Verb + Noun / Verbo + Nome
فعل + اسم
apri + scatole = apriscatole: can opener
در بازکن
lava + piatti = lavapiatti: dishwasher
ماشین ظرفشویی
spazza + neve = spazzaneve: snowplow
ماشین برف روب
نوع هفتم:
Verb + Adverb / Verbo + Avverbio
فعل + قید
posa + piano = posapiano: slowpoke
کند کار، فس فسو
butta + fuori = buttafuori: bouncer
تمیز کننده صحنه تئاتر
نوع هشتم:
Adverb + Verb / Avverbo + Verbio
قید + فعل
bene + stare = benestare: approval, blessing, consent
اجازه، تایید
male + essere = malessere: unease, discomfort
ناراحتی, آزار
نوع نهم:
Adverb + Adjective / Avverbo + Aggettivo
قید + صفت
sempre + verde = sempreverde: evergreen
همیشه سبز
نوع دهم:
Preposition or Adverb + Noun / Preposizione o Avverbio + Nome
حرف اضافه/ قید + اسم
sotto + passaggio = sottopassaggio: underpass
زیر گذر
anti + pasto = antipasto: appetizer
اشتها آور
sopra + nome = soprannome: nickname
لقب
dopo + scuola = doposcuola: after-school
بعد از مدرسه
نکته: در زبان ایتالیایی اسامی مرکب زیادی با کلمه capo وجود دارد که معانی مختلفی دارند و دانستن آنها واجب است.
کلمه capo خود دو معنی اصلی ‘سر’ و ‘رئیس’ را دارد و باید بدانیم در آن اسم کدام معنی را دارد به مخاطب می رساند.
مثال:
capo + scuola = caposcuola: dean
ریس دانشکده
capo + stazione = capostazione: stationmaster
رییس ایستگاه
capo + classe = capoclasse: class president
مبسر کلاس
اما در نطر داشته باشید در جاهایی که معنی ‘سر’ می دهد می تواند واقعا معانی مختلف و گوناگونی داشته باشد که فقط یک دیکشنری معتبر به ما در ترجمه آنها کمک می کند.
capo + lavoro = capolavoro: masterpiece
شاهکار
capo + verso = capo verso: paragraph, indent
شروع پاراگراف
capodanno = capo dell’anno (noun + preposition + noun): New Year, end of the year
شروع سال
مثال های بیشتر برای اسامی مرکب:
pomodoro = pomo d’oro (noun + preposition + noun): tomato
گوجه فرنگی
buono-sconto = buono per ottenere uno sconto: discount ticket
بلیط تخفیف دار
fantascienza = scienza del fantastico: science fiction
علمی تخیلی
نحوه تشخیص جنس اسامی مرکب و جمع بستن آنها:
تشخیص جنس اسامی مرکب کمی پیچیده است و نیازمند مرور و تمرین زیاد و رجوع به دیکشنری است و می خواهیم در اینجا مورد به مورد پیش برویم.
مورد اول: اسامی هم جنس
در این نوع اسامی تشخیص جنس بسیار ساده است چون باید به جنس اسم دوم نگاه کنیم و جنس اسم مرکب را بر اساس آن تشخیص دهیم.
برای مثال کلمه cassapanca چون panca مونث است کل اسم مرکب را مونث در نظر می گیریم.
و برای جمع این اسم هم با دانستن قواعد جمع بستن اسامی، به راحتی انرا جمع می بندیم:
la cassapanca –> le cassapanche
مثال های دیگر:
l’arcobaleno –> gli arcobaleni
il pescecane –> i pescecani
نکته مهم: اگر نحوه جمع بستن و حتی تشخیص جنس اسامی در زبان ایتالیایی را نمی دانید، حتما مقالات مربوطه به این موضوعات را در همین سایت فرالن و در فهرست گرامری زبان ایتالیایی مطالعه فرمایید.
مورد دوم: اسامی با جنس های متفاوت
در این ترکیب ها باید سراغ جنس اسم اول برویم و قواعد را بر اساس آنها تعیین کنیم.
برای مثال کلمه pescespada را در نظر بگیرید. این کلمه از ترکیب دو اسم مذکر و مونث (pesce [m.] + spada [f.]) تشکیل شده و چون اولی مذکر است، کل اسم را مذکر در نظر می گیریم.
il pescespada –> i pescispada
il pesceluna –> i pesciluna
banconota (–> banconote)
boccaporto (–> boccaporti)
ferrovia (–> ferrovie)
مورد سوم: اسامی ترکیبی با صفات
اولا جنس بر اساس اسم اول تعیین می شود و ثانیا در این مورد هر دو کلمه باید جمع بسته شوند:
il caposaldo –> i capisaldi
la cassaforte –> le casseforti
la gattamorta –> le gattemorte
مورد چهارم: صفات و اسم ها
در این حالت صفت و اسم ترکیب شده اند و جنس را بر اساس جنس اسم تعیین می کنیم و در این حالت دقیقا برعکس مورد بالا است و فقط اسم جمع بسته می شود و نه صفت:
il francobollo –> i francobolli
il bassorilievo –> i bassorilievi
l’altopiano –> gli altopiani
مورد پنجم: ترکیب های متشکل از صفت + صفت
اکثرا مذکر محسوب می شوند و در حالت جمع هم کلمه دوم را جمع می بندیم.
il pianoforte –> i pianoforti
il chiaroscuro –> i chiaroscuri
مورد ششم: ترکیب های متشکل از فعل + اسم
تشخیص جنس در این اسامی بسیار ساده است و ما تابع جنس اسم هستیم و در جمع هم اسم نقش مهم را بازی می کند.
il grattacapo –> i grattacapi
il passaporto –> i passaporti
il passatempo –> i passatempi
نکته: اگر اسم در این ترکیب ها مونث باشد، جمع آنها یکسان باقی می ماند ولی استثناهایی هم وجود دارد که باید بدانید.
il salvagente –> i salvagenti
il posacenere –> i posacenere
il portabandiera –> i portabandiera
lo scioglilingua – gli scioglilingua
نکته: یکی از این استثناها ترکیب های با کلمه mano است. این کلمه ذاتا در زبان ایتالیایی مونث است ولی در این نوع اسامی نقش مذکر را دارد. در حالت جمع هم باید به این مورد بسیار دقت کنیم.
l’asciugamano –> gli asciugamani (NOT *gli asciugamano)
il corrimano –> i corrimani (NOT *i corrimano)
مورد بعدی این است که اسامی که در حالت جمع در این نوع ترکیب ها ظاهر می شوند، جمع باقی می مانند و تغییری نمی کنند.
il battipanni –> i battipanni
lo schiaccianoci –> gli schiaccianoci
il guardalinee –> i guardalinee
مورد هفتم: ترکیب های فعلی متشکل از فعل + فعل
این نوع اسامی مذکر محسوب می شوند و در حالت جمعشان هیچ تغییری نمی کنند.
il dormiveglia –> i dormiveglia
il fuggifuggi –> i fuggifuggi
مورد هشتم: اسامی مرکب متشکل از حرف اضافه/قید + اسم
در این مورد دو حالت پیش روی داریم:
حالت اول هم جنس بودن اسم های ترکیب مد نظر ماست که به راحتی قابل تشخیص و جمع بستن است:
(il) il sottoufficiale –> i sottoufficiali.
اما در حالت مخالف بودن جنس اسامی باید بگوییم که نیازی به نگرانی نیست. در این حالت، طبق گفته های بالا اولا برای تشخیص جنس، به جنس اسم اول نگاه می کنیم ولی در حالت جمع هیچ تغییری رخ نمی دهد.
(il) sottobottiglia –> i sottobottiglia
مورد نهم: ترکیب های دارای capo و اسم
این مورد هم پیچیدگی های خود را دارد و معنی در جمع بستنش به ما کمک زیادی می کند.
حالت اول این است که capo در ترکیب با معنی ‘رییس’ بیاید و در این حالت capo را اگر مذکر باشد در ترکیب جمع می بندیم و اگر مونث بود به ترکیب دست نمی زنیم.
il capostazione –> i capistazione
il capotreno –> i capitreno
la capofamiglia –> le capofamiglia
la caporeparto –> le caporeparto
در حالت دیگر اگر capo معنی ‘سر/ کاربرتر/ورودی’ و هر چیز دیگر بود برای تشخیص جنس اولا باید به جنس اسمی که با آن آمده نگاه کنیم و سپس اینکه خود اسم دوم فقط جمع بسته می شود.
il capoluogo –> i capoluoghi
il capolavoro –> i capolavori
نکته فوق مهم: تمام موارد بالا تخصصی و پیچیده محسوب می شوند, راه حل ساده برای دانستن جنس اسامی مرکب فقط این است که اولا اسم را سریع در دیکشنری معتبری برای, دانستن جنس آن چک کنید و سپس همانجا به شکل جمعش و حرف تعریف جمع همراهش هم نگاهی, بی اندازید و یادداشت برداری کنید و با مرور تمرین آن را برای همیشه به خاطر بسپارید.
این بود از مبحث اسم مرکب در زبان ایتالیایی که امیدوارم به خوبی یاد گرفته باشید. اگر سوالی در این موضوع دارید، حتما از بخش نظرات همین صفحه مطرح کنید تا پاسخ دهیم. همچنین می توانید در کلاس های آموزش زبان ایتالیایی فرالن شرکت کنید تا به این زبان شیرین به طور کامل مسلط شوید. اطلاعات بیشتر کلاس ها، در صفحه این زبان در سایت وجود دارد.
دیدگاهتان را بنویسید