در زبان ایتالیایی حالت های تعجبی انواع و اقسام گوناگونی دارند که در این مقاله می خواهیم آنها را بررسی کنیم. حالت های تعجبی زبان ایتالیایی بر اساس کاربردشان دسته بندی می شوند.
نوع اول Interiezioni Proprie (تعجبی معمولی) نام دارد که دقیقا کاربرد همیشگی و ساده تعجب را داراست. مانند:
- ah!
- eh!
- oh!
- ahi!
- ehi!
- ohi!
- mah!
- urrà!
- ahimè!
- ohimè!
یکی از ویژگی های شاخص این نوع تعجبی ها این است که با تلفظ های گوناگون معنی آنها عوض می شود. برای مثال حرف ندای ah! می تواند بیانگر درد، خشم یا عصبانیت باشد.
Ah, che terribile notizia!
اه، چه خبر بدی!
Ah traditore! così ripaghi la fiducia che ti ho dato!
ای خائن! این گونه جواب اعتماد مرا می دهی!
یا حتی می تواند بیانگر سورپرایز و شگفتی باشد.
Ah, sei tu!
اه، تویی
این حرف ندا حتی می تواند بازگوی خنده و مسخره کردن باشد.
ah! ah!
ها ها ها ها
در زبان ایتالیایی حرف ندای اه مانند فارسی بیانگر توبیخ و نارضایتی است.
Eh! Non è mica bello quello che hai fatto!
اه، کاری که کردی خوب نیست.
Eh! Mi creda, non so più a chi rivolgermi.
اه، باور کنید که دیگر نمی دانم کجا باید مراجعه کنم.
یا از آن برای کسب رضایت شنونده استفاده می شود.
Eh? Che glie ne pare di questo quadro?
ببخشید! نظر شما در مورد این نقاشی چیست؟ (اینجا ما eh را در فارسی ببخشید ترجمه می کنیم.)
اگر آن را بکشیم و طولانی تر تلفظ کنیم دقیقا معنی اه ببخشید فارسی را می دهد که از آن برای وقتی استفاده می کنیم که حرف طرف مقابل را نفهمیم.
Eh? Puoi ripetere per favore?
اه ببخشید، میتوانی دوباره تکرار کنی لطفا؟
دومی مدل این نوع حروف ندا و تعجبی ایتالیایی interiezioni improprie (حروف ندای غیر رسمی و نادرست) نام دارد چون آنها همان انواع دیگر جز سخن (صفت، اسم، قید، فعل و… ) هستند که نقش حرف تعجب را بازی می کنند.
coraggio!
شجاع باش!
peccato!
حیف!
animo!
یالا/ بجنبید!
bravo!
عالی!
giusto!
درسته!
zitto!
خفه!
bene!
خوب!
presto!
سریع!
via!
یالا!
fuori!
بیرون!
evviva!
هورا!
viva!
زنده باد!
basta!
کافیه!
که بر اساس معانی خود می توانند دستوری باشند.
basta!, zitto!, finiscila!
بسه! خفه خون بگیر! تمومش کن!
یا هشداری باشند.
dai!, su!, coraggio!
یا لا قوی باش!
یا می توانند قضاوت کننده تایید و یا حالت توبیخی باشند.
bravo!, male!, vergogna!
عالی!بد! شرمگین!
و یا دشنام گونه باشند.
peccato!, accidenti!, maledizione!
حیف! لعنت بهش! بی نزاکت!
بعضی از حروف ندا ها می توانند به عنوان نشانه ادب ونزاکت استفاده شوند.
auguri!, congratulazioni!
تبریک! مبارک باشد!
و یا سلام و خداحافظی:
ciao!, arrivederci!, buonanotte!
سلام! خداحافظ! شب خوش!
و یا برای جلب توجه مخاطب:
senta!, scusi!, pronto?
ببین! ببخشید! بفرمایید!
گونه دیگر این حرف نداها عبارت های تعجبی نام دارند (locuzioni interiettive) که نام دیگرشان در زبان ایتالیایی esclamativo است و متشکل از گروه کلمات و جملات تعجبی هستند.
- Dio mio!
- Santo cielo!
- Per amor del cielo!
- Povero me!
- Per carità!
- Dio ce ne liberi!
که اکثرا خدای من! یا خدا! تو را به خدا قسم ! و … ترجمه می شوند.
گروه بعدی صداهای تقلیدی Voci onomatopeiche (onomatopoeic noises) هستند که دقیقا نامشان برگرفته از صدایی است که تولید می کنند. برای مثال صدای تیک تاک ساعت و یا دینگ دانگ زنگ ساعت های قدیمی، یا میو میو گربه ها و هاپ هاپ سگ ها و حتی صداهای موجود در طبیعت و وسایل نقلیه و … .
کاربرد انواع حروف ندا در مکالمه ها:
معمولا حروف ندا، در زبان ایتالیایی کاربرد احساسی دارند. به بیان دیگر آنها بازگو کننده احساسات هستند و مطلب و پیغام خاصی را نمی رسانند. برای ثابت کردن این موضوع چند حرف ندا نظیر magari!sss! و uffa! را در نظر بگیرید که فقط با آنها حس خودمان را در زبان ایتالیایی نشان می دهیم.
از طرف دیگر اگر حروف ندا را صرفا اصطلاحات برخاسته از ذهنیت و تصور ذهنی در نظر بگیریم، پس باید این نتیجه حاصل شود که همگی در همه زبانها یکی هستند و این هم در کل باطل و غلط است.
اکنون حرف ندای انگلیسی wow را که نشان دهنده سورپرایز است در نظر بگیرید که خود تاریخچه جالبی دارد و برخاسته از فرهنگ و عقبه اجتماعی جامعه انگلیسی زبانان است و در زبانهای دیگر هم وارد شده است.
بعضی از این حروف نداها مانند oh! چندین معنی و کار برد دارند. این حرف ندا می تواند با توجه به موقعیت و نحوه استفاده بیانگر درد، مرض، سورپرایز، عصبانیت، انزجار و حتی تمایل باشد. به این گونه حروف نداها، حروف ندا های چند گانه و چند کاربردی می گویند که با توجه به نحوه استفاده و تلفظ و جای استفاده آنها، معنی کاملا خاص و متمایزی می دهد و حتما باید داخل متن (context) ارزیابی و ترجمه گردند تا حس سخنگو و نحوه استفاده شان دقیق بررسی گردند.
به همین دلیل است که حروف ندا، در زبان گفتاری و به ویژه در گفتگوی عادی بسیار پر کاربرد است و با آنها می توان انواع تاکید ها را در جمله کنار دیگر اجزای سازنده جملات ترسیم و بیان کرد و همچنین با آنها می توان آغاز و پایان جملات را به شنونده القا کرد تا وی را از اهمیت پیام مورد نظر آگاه سازیم.
حروف ندای معروف ایتالیایی:
لیست سه زبانه حروف ندای معروف ایتالیایی:
| مرگ بر/ لعنت بر | down with | abbasso! |
| آه | ha | ah! |
| آی | ouch!, ay | ahi! |
| woe is me! | ahimè—alas! | |
| توجه | attention! | attenti |
| کافیه | enough!, stop! | basta |
| نمی دونم | I have no idea! | boh |
| عالی | bravo!, well done! way to go! | bravo |
| اه | eh | eh |
| ای کاش | I wish!, if only! | magari |
| کی میدونه | who knows? | mah |
| اوه | oh | oh |
| uh oh | ohi | |
| حیف | tut-tut!, tsk tsk!, phew! | ohibò |
| حیف | what a pity, what a shame, too bad | peccato |
| نوش | cheers | salute |
| چه خسته کننده | what a bore! | uffa |
| اومم | ehm | uh |
| زنده باد | hurrah for…!, long live…! | viva |
| خفه | silence! shut up! | zitto |
| چه ترسناک | how scary! | che spavento! |
| بالاخره | at last! (finally!) | alla buon’ora! |
| سفر خوش | have a good trip! | buon viaggio! |
| خدای من | dear me! | mamma mia! |
| یا خدا | goodness gracious! | santo cielo! |
| عالی | well done! | bravo! |
| هورا | hurray! | evviva! |
| سلام | hello! | salve! |
| اوکی | ok! (all right!) | bene! |
| خدا نکنه | God forbid! | dio ce ne scampi e liberi! |
| البته | sure! (of course!) | sicuro! |
| یالا | come on! (come now!) | dai! |
| چه خبره!/ مگه سر گردنس | what a rip-off! | che fregatura! |
| تو رو خدا بسه | for pity’s sake! (please!) | per carità! |
| محض رضای خدا | for heaven’s sake! | per amor del cielo! |
| بی خیال | go away! (go! come on!) | via! |
| لعنت بهش | damn it! (my goodness) | accidenti! |
| بیچاره من | poor me! | povero me! |
| شجاع باش | take heart! | coraggio! |
| چه خسته کننده | how boring! | che barba! |
اگر سوالی در این موضوع دارید، حتما از بخش نظرات همین صفحه مطرح کنید تا پاسخ دهیم. همچنین می توانید در کلاس های آموزش زبان ایتالیایی فرالن شرکت کنید تا به این زبان شیرین به طور کامل مسلط شوید. اطلاعات بیشتر کلاس ها، در صفحه این زبان در سایت وجود دارد.
