افعال وجهی در زبان ایتالیایی
افعال وجهی، به افعالی گفته می شود که بیانگر اجبار، توصیه، پیشنهاد، نیاز و … هستند و از افعال بسیار مهم تلقی می شوند. این افعال در همه زبانها وجود دارند و بسیار پر کاربرد هستند. آنها صرف فعل های خاص خود را چه به صورت با قاعده و چه بی قاعده دارند.
اصلی و پرکاربردترین افعال وجهی در زبان ایتالیایی عبارتند از volere, poere و dovere که به ترتیب معنی خواستن، توانستن و بایستن می دهند و اول شخص آنها به صورت
- Voglio – I want (می خواهم)
- Posso – I can (می توانم)
- Devo – I have to, I need, I must (مجبورم، باید و نیاز دارم)
است.
چیزی که باید بدانید و کار را تا قسمتی بسیار راحت می کند این است که بعد از افعال وجهی مانند دیگر زبان ها از حالت ساده و مصدری استفاده می کنیم.
پس می توان به زبان ایتالیایی گفت که
i verbi modali sono sempre seguiti dai verbi all’infinito
بعد از افعال وجهی همیشه مصدر ساده به کار می بریم.
مثال:
Voglio vivere in Italia. – I want to live in Italy.
می خواهم در ایتالیا زندگی کنم.
Posso aprire la porta? – Can I open the window?
می توانم پنجره را باز کنم؟
Devo andare. – I must go or I need to go or I have to go.
باید/مجبورم که بروم.
نکته: اشتباه رایجی که بین فراگیران زبان ایتالیایی وجود دارد، آوردن و به کار بردن فعل صرف شده بعد از افعال وجهی است.
Voglio vado
این فرم کاملا غلط است!
اکنون به جدول صرف سه فعل اصلی وجهی در زبان ایتالیایی دقت کنید:
افعال وجهی
| VOLERE (want, wish)
خواستن |
POTERE (can, may)
توانستن |
DOVERE (need, have to, must)
بایستن |
|---|---|---|
| io voglio tu vuoi lui/lei vuole noi vogliamo voi volete loro vogliono |
io posso tu puoi lui/lei può noi possiamo voi potete loro possono |
io devo tu devi lui/lei deve noi dobbiamo voi dovete loro devono |
همانطور که می بینید، هر سه فعل بالا بی قاعده محسوب می شوند و صرف فعل های مختلفی دارند.
مثال در جملات:
Voglio andare al supermercato (modal verb + infinitive + object) – I want to go to the grocery store.
می خواهم به سوپر مارکت بروم.
Devo comprare della cioccolata (modal verb + infinitive + object) – I need to buy some chocolate.
باید مقداری شکلات بخرم.
Non posso aspettarti (modal verb + infinitive ) – I can’t wait for you.
نمی توانم منتظرت بمانم.
چه زمانی دقیقا باید از این سه فعل کمکی استفاده کنیم؟
همانطور که قبلا هم اشاره کردیم از هر سخه فعل بالا با معانی مختلف در موقعیت های مختلف استفاده می کنیم. برای مثال از
Dovere + infinitive
با معنی بایستن و مجبور بودن برای بیان اجبار و الزام و حتی نیاز مبرم در مواقع خاص استفاده می کنیم:
Devo andare in palestra – I must (need, have to) go to the gym.
باید باشگاه بروم.
نکته: شاید برای فعل dovere در زبان فارسی سه فعل ‘بایستن’، ‘مجبور بودن’ و ‘نیاز داشتن’ وجود داشته باشد ولی در زبان ایتالیایی همین یک فعل کار همه را انجام می دهد و تنها تمایزی که وجود دارد این است که اگر افعال را ساده و بدون استرس صرف کنید. در زبان ایتالیایی معنی احتیاج داشتن و اگر تاکیدی و استرس دار صرف کنید معنی باید می دهد.
Devo studiare. – I need to study.
نیاز دارم مطالعه کنم.
DEVO studiare. – I must study.
باید مطالعه کنم.
نکته: به خاطر بسپارید اگر dovere را با اسم بیاوریم، آنگاه معنی کامل عوض شده و معنی بدهکار بودن می دهد.
Dovere + noun: بدهکار بودن
Ti devo 5 euro per la piazza. – I owe you 5 euros for the pizza.
بهت 5 یورو بدهکارم.
از فعل potere با معانی توانستن، ممکن بودن و اجازه انجام کاری را داشتن، استفاده می کنیم.
Posso uscire un momento? – Can I leave for a second?
آیا می توانم برای لحظه ای اینجا را ترک کنم؟
I bambini non possono guardare la tv di sera tardi – Children are not allowed to watch TV late.
بچه ها، امروز عصر، اجازه تلویزیون تماشا کردن را ندارند.
نکته: همانطور که بالاتر گفتیم یکی از کاربرد های potere ‘توانستن’ است ولی باید بدانید که اگر بخواهید بگویید انجام دادن چیزی را بلدید یا دانش چیزی را دارید (بلد بودن)، باید از فعل sapere استفاده کنید.
Io posso parlare italiano.
می توانم ایتالیایی صحبت کنم. (اجازه دارم)
Io so parlare italiano.
می توانم ایتالیایی صحبت کنم. (دانش آن را دارم/ایتالیایی بلدم)
Posso cantare.
می توانم آواز بخوانم. (اجازه دارم)
So cantare means.
می توانم آواز بخوانم. (بلدم)
نکته: اگر در زبان ایتالیایی به کسی بگویید “puoi cucinare“ معنی “درخواست از کسی برای غذا پختن” را می دهد و نوعی درخواست مستقیم است ولی جمله “Sai cucinare” دقیقا معنی “آشپزی کردن بلدی؟”، را می دهد.
Puoi cucinare? – Will you cook? (I want you to cook)
اشپزی می کنی؟
Sai cucinare? – Can you cook? (Do you know how to cook?)
آشپزی کردن بلدی؟
از فعل volere هم با معانی خواستن و آرزو کردن استفاده می کنیم:
Voglio mangiare giapponese. – I want to eat Japanese.
می خواهم غدای ژاپنی بخورم.
Voglio il sushi e la tempura. – I want sushi and tempura.
غذای سوشی و تمپورا می خواهم.
افعال وجهی در گذشته ساده یا ماضی نقلی:
از انجایی که این افعال در passato prossimo یا گذشته ساده ترکیبی محسوب می شوند و می توانند با هر دو نوع فعل حرکتی و غیر حرکتی بیایند، باید بسنده به نوع فعل یا با فعل کمکی avere (غیر حرکتی ها) و یا با essere (حرکتی ها) بیایند و صرف شوند. مثال:
ho voluto mangiare.
می خواستم غذا بخورم.
Sono voluta andare. – I wanted to go.
می خواستم بروم.
همین قوانین برای دو فعل وجهی دیگر زبان ایتالیایی هم صدق می کند.
Ho dovuto preparare la cena. – I had to prepare the dinner.
باید غذا می پختم.
Sono dovuta andare in aeroporto in autobus. – I had to go to the airport by bus.
باید با اتوبوس به فرودگاه می رفتم.
Non ho potuto preparare la cena. – I could not prepare dinner.
نمی توانستم شام آماده کنم.
Non sono potuta andare a pranzo. – I could not go to the lunch.
نمی توتنسنم به ناهار بیایم.
در مثال های بالا، همانطور که دیدید، فعل preparare فعلی متعدی (مفعول پذیر) است. از این رو با avere آمده است ولی فعل andare ‘رفتن’ فعلی لازم است و با essere در گذشته می آید.
نکته دیگر این است که اگر فعل اصلی بعد از فعل وجهی ما در جمله، فعلی حرکتی باشد و با essere صرف شود باید از لحاظ جنس و تعداد، فعل وجهی با فاعل جمله تبعیت کند:
Sono dovuta andare via. – I had to leave. (dovuta, feminine singular).
باید زود ترک مکان را ترک می کردم.
Ci siamo alzati tardi. – we got up late. (alzati, masculine plural)
دیر بیدار شدیم.
Non siamo potuti venire. – we could not come. (potuti, masculine plural)
نتوانستیم بیاییم.
کاربرد افعال وجهی با ضمایر:
در زبان ایتالیایی، کاربرد ضمایر با افعال وجهی دلخواه و متغییر است و سخت گیری اکثر زبانهای دیگر با همین ساختار اینجا وجود ندارد. اما باید بدانید که اکتر مواقع ضمایر معمولا قبل از فعل می آید. اما اگر در جمله مصدر ساده داشتیم، ضمیر را بعد از آن هم می توانیم بیاوریم. مثال:
Voglio comprarlo. – I want to buy it. [pronoun attached onto the infinitive]
می خواهم آنرا بخرم. (بخرمش)
Lo voglio comprare. – I want to buy it. [pronoun before the modal verb]
می خواهم بخرمش.
نکته: حالت و ساختار منفی افعال وجهی هم بسیار راحت است. فقط کافی است عبارت نهی و منفی ساز non را قبل از فعل وجهی در هر زمانی که دلتان خواست بیاورید. مثال:
Non posso guidare.
نمی توانم رانندگی کنم.
Non potevo guidare.
نمی توانستم رانندگی کنم.
non ho potuto guidare.
نمی توانستم برانم.
در این مطلب با مبحث افعال وجهی در زبان ایتالیایی آشنا شدیم. اگر سوالی در این موضوع دارید، حتما از بخش نظرات همین صفحه مطرح کنید تا پاسخ دهیم. همچنین می توانید در کلاس های آموزش زبان ایتالیایی فرالن شرکت کنید تا به این زبان شیرین به طور کامل مسلط شوید. اطلاعات بیشتر کلاس ها، در صفحه این زبان در سایت وجود دارد.
دیدگاهتان را بنویسید