اسامی عام و خاص در زبان فرانسوی

درست مانند تمام زبانهای دیگر، در زبان فرانسوی هم ما با مقوله اسامی عام و خاص رو به رو می شویم که به خاطر وجود جنسیت کمی پیچیدگی خاص خود را دارند.

اسامی عام در فرانسوی

ابتدا می خواهیم با اسامی عام شروع کنیم. اسامی عام (les noms communs) اسامی افراد، چیزها، مکان ها و چیزهای انتزاعی در حالت کلی هستند که دقیقا مانند زبان انگلیسی با حرف کوچک (une lettre minuscule) نشان داده می شوند و حرف تعریف (un article) همراه خود دارند. مثال:

• un bateau (قایق)
• des pensées (افکار)

در سوی مقابل اسامی خاص (les noms propres) به افراد، چیزها، مکان های خاص اشاره دارند که از حالت کلی و عمومی خارج هستند و آنها هم مانند زبان انگلیسی با حروف بزرگ نشان داده می شوند و این نوع اسامی برعکس اسامی عام نیازی به همراهی حرف تعریف ندارند.

برای بهتر درک کردن اسامی عام بهتر است ابتدا سراغ جنسیت اسامی برویم که البته قبلا در مقاله ای جداگانه در همین سایت در قسمت زبان فرانسوی مبحث جنس اسامی و حروف تعریف فرانسوی را کاملا در جزییات ذکر کرده ایم و به آن پرداخته ایم.

تمام اسامی زبان فرانسه دارای جنسیت هستند. آنها یا مذکر و یا مونث هستند.

نکته: لازم به ذکر است تمام زبان های مشتق شده از لاتین نظیر فرانسوی، اسپانیایی، پرتغالی، ایتالیایی و رومانیایی و حتی غیر لاتین هایی نظیر روسی، عربی و آلمانی هم دارای جنسیت هستند و این مورد شاید برای فارسی و ترکی استانبولی زبانان، به دلیل عدم وجود، شاید کمی عجیب به نظر برسد. اما هنگام مطالعه این زبان ها این مورد را باید کاملا جدی در نظر گرفت و همه اسامی را هنگام یادگیری با جنسشان یاد گرفت تا به مشکل برنخورید.

همانطور که بالا گفتیم اسامی در زبان فرانسوی یا مذکر (masculin) و یا مونث (féminin) هستند. اسامی مذکر حرف تعریف مشخص le (definite) و در حالت نامشخص un (indefinite) و اسامی مونث حرف تعریف مشخص یا معرفه la (definite) و در حالت نامشخص une (indefinite) را می گیرند. پس به بیان ساده تر the در زبان انگلیسی که برای اسامی معرفه و شناس استفاده می شود و در فارسی وجود ندارد. در زبان فرانسوی جنس دارد و برای مذکر ها le و برای مونث ها la و a/an که حروف تعریف نامعین و نکره در زبان انگلیسی هستند و در فارسی یک یا ی نکره ترجمه می شود برای مذکر ها un و برای مونث ها une است.

نکته فوق مهم: اینکه چرا یک اسم مذکر و دیگری مونت است، در موارد و جاهای مختلف هیچ منطق و دلیل خاصی ندارد و باید دانه دانه اسم ها را از همان ابتدا با جنسشان یاد گرفت و مرور مکرر است که به ما یاد می دهد جنس اسم چه چیزی بوده است.

نکته: شاید شما بگویید خوب من اسم ها را بدون جنس و حرف تعریف یاد خواهم گرفت. بله این کار ممکن است ولی در اصل نابود گر زبان شماست چون زبان های مشتق شده از لاتین آنقدر با اسامی سر و کار دارند که اگر جنس اسامی را ندانید ولی یک دیکشنری هم حفظ باشید به هیچ دردتان نمی خورد.

نکته: تنها مرجع رسمی و معتبر شناخت جنسیت اسامی، فقط یک دیکشنری معتبر و بین المللی است.

مثال:

• une feuille (یک برگ)

برای مثال کلمه برگ در زبان فرانسوی مونث است و شما یکبار برای همیشه آنرا حفظ کنید می دانید که برگ مونث است.

• la lune (ماه)

یا به عنوان مثالی دیگر کلمه ماه در زبان فرانسوی مونث است چون حرف تعریف la دارد.

به این جمله دقت کنید:

در این مثال شما با دیدن حرف تعریف un قبل از chat ‘گربه’ و le قبل از chien ‘سگ’ متوجه خواهید شد هر دو حیوان مذکر هستند.

نکته: اسامی در زبان فرانسوی یا مذکر و یا مونث هستند و تا پایان به همین شکل خواهند بود و جنسشان تحت هیچ شرایطی تغییر نخواهد کرد.

شما هنگام مطالعه زبان فرانسوی و کار با دیکشنری معتبر متوجه خواهید شد که اسامی مذکر با m (nom masculin) و اسامی مونث را با f (nom féminin) نشان می دهند.

نکته ای که وجود دارد این است که اکثر اسامی که در زبان فرانسوی به e ختم می شوند مونث هستند ولی این قاعده همیشگی نیست و استثناهای زیادی دارد:

در دو مثال بالا همانطور که دیدید ami بدون e دوست پسر یا مذکر و با e دوست مونث و دختر شد.

اکنون سراغ حالت مفرد و جمع اسامی در زبان فرانسوی می رویم که آنرا به صورت Le pluriel et le singulier des noms en français در فرانسوی بیان می کنیم.

مانند همه زبان ها، حتی در فارسی خودمان، اسامی یا شکل مفرد و یا جمع دارند. در زبان فارسی به راحتی با افزودن ‘ها’ و یا ‘ان’ به اسامی و در زبان انگلیسی با افزودن s جمع به حالت جمع می رسیم ولی در زبان فرانسوی متاسفانه به این سادگی ها نمی توان به جمع رسید و قوانین و استثنا های زیادی وجود دارد.

ساده ترین حالت افزردن “-s” است اما در نظر داشته باشید که استثنا زیاد است. برای درک بهتر نحوه جمع بستن اسامی در زبان فرانسوی حتما به مقاله با با همین عنوان در سایت فرالن مراجعه کنید.

حالت دیگر اسامی که باید بدانید و با آن آشنا باشید، عبارات اسمی (locution nominale) هستند که گروه های اسمی ترکیبی تلقی و قلمداد می شوند.

• Un chemin de fer (راه آهن)

مثال های بیشتر برای اسامی عام در زبان فرانسوی:

• le bureau = the desk (میز)
• la route = the road (جاده)
• le soleil = the sun (خورشید)
• une chambre = a bedroom (اتاق خواب)
• un enfant = a child (فرزند)
• la ville = the city (شهر)
• le bus = the bus (اتوبوس)
• la mer = the sea (دریا)
• un voyage = a trip (سفر)
• une poupée = a doll (عروسک)
• le garçon = the boy (پسر)
• une fille = a girl (دختر)

اکنون سراغ اسامی خاص می رویم.

اسامی خاص فرانسوی

همانطور که در اوایل مقاله هم اشاره کردیم، اسامی خاص به اسامی گفته می شود که به نام افراد، مکان ها و چیزهای مشخص اشاره دارند. اینجا دیگر کلی گویی معنایی ندارد و انتخاب محدود تر و خاص تر است.

این اسامی در زبان فرانسوی درست مانند انگلیسی با حروف بزرگ شروع می شوند و همراه تخصیص گر هستند.

باید در نظر داشته باشید که همراه هر اسم خاص می تواند یک اسم عام بیاید.

کاربرد اسامی خاص

اسامی خاص می توانند به چیزهای واقعی مانند رود می سی سی پی (le fleuve Mississipi)، چیزهای فانتزی و غیر واقعی مانند دنیای نارنیا (Le monde de Narnia)، چیزهای ملموس و قابل رویت مثل پادشاه سلیمان (Le roi Salomon)، چیز های انتزاعی و غیر قابل رویت نظیر پروردگار (Dieu)، چیزهای مصنوعی و دست ساز نظیر میدان تایمز (Times Square) و چیزهای طبیعی نظیر قله هیمالیا (L’Himalaya) اشاره کند.

طریق و روشی که ما اسامی برای چیز ها و اشیا و … انتخاب می کنیم کاملا تصادفی است. آنها می توانند برگرفته از اسامی عام باشند. اسامی می توانند نام های تاریخی و یا حتی برگرفته از نام افراد مشهور باشند.

تشخیص این که یک نام و اسم عام است و یا خاص بسیار ساده است. در کل نام مکان ها، افراد و … همگی خاص محسوب می شوند.

اسامی خاص همگی با حروف بزرگ شروع می شوند اما اگر با عبارت اسمی خاص رو در رو شدید، حرف اول عبارت را فقط باید بزرگ بنویسیم.

• l’Académie française (آکادمی فرانسه)
• la Rue de la paix (خیابان صلح)
• la République du Congo (جمهوری کنگو)
• Le Moyen Âge (قرون وسطی)

اگر عبارت اسمی ما دارای هایفن (-) بود آنگاه کل کلمه اول را با حروف بزرگ می نویسیم:

• L’Arc-de-Triomphe (طاق پیروزی)

برخی از کاربرد های اصلی اسامی خاص

نام افراد مشهور نظیر:

• Napoléon
• Médor
• Bouddha
• Superman
• le Kraken

نام ویژگی های جغرافیایی و طبیعی نظیر کوه ها، رود ها، دریاچه ها، دریاها، قاره ها، جنگل ها، اقیانوس ها، مناطق، شهر ها، کشورها، ادارات و ارگان ها، میدان های معروف، خیابان ها و بلوار ها و … :

• la France
• la Méditerranée (دریای مدیترانه)
• la Forêt noire (جنگل سیاه)
• la Rue de la paix (خیابان صلح)
• Times square (میدان تایمز)

نام ویژگی های جغرافیایی و فرازمینی نظیر سیاره ها، کرات و … :

• la Terre (سیاره زمین)
• le soleil (خورشید) (استثنا با حرف کوچک)
• la lune(ماه) (استثنا با حرف کوچک)
• Jupiter (سیاره مشتری)
• la voie lactée/la Voie lactée (کهکشان راه شیری)

نام اثر های هنری:

• De Vinci’s Joconde (لبخند مونولیزای داوینچی)
• Delacroix’s Liberté guidant le peuple (دلاکروا آزادی رهبری مردم)

نام وقایع و رویداد های تاریخی:

• La Révolution française de 1789 (انقلاب فرانسه)
• l’Occupation (allemande) (تصرف فرانسه توسط آلمان)
• Noël (کریسمس)
• Pâques (عید پاک)

نام افراد غیر واقعی دنیای کمیک بوک ها و کتاب داستان ها:

دقت داشته باشید که اگر نام مکانی به عنوان برچسبی بر روی محصولی معروف از آن مکان استفاده شود، آن اسم دیگر اسم عام نیست و خاص تلقی می شود.

برای مثال شما نام شهر کمامبر camembert را و یا بوردو را bordeaux در زبان فرانسوی به صورت حروف کوچک می بینبد اما وقتی بخواهیم بگوییم پنیر کمامبری یا شراب بوردویی دیگر نام این شهر ها خاص تلقی می شوند و باید با حروف بزرگ نوشته به صورت زیر نوشته شوند:

• fromage de Camembert
• vin de Bordeaux

کاربرد حرف تعریف قبل از اسامی خاص

در زبان فرانسوی خوشبختانه، برعکس اسامی عام، اسامی خاص نیازی به حروف تعریف ندارند چون جنسشان در معنی شان ذکر شده است.

برای مثال نام مکان های معروف جغرافیایی همیشه با حروف تعریب خود ذکر می شوند:

• Le Mont Blanc ( کوه مونت بلان)
• le Danube (رود دانوب)
• l’Avenue des Champs-Élysées ( خیابان شامپ الیزه)

ییا اینکه نام گروه افراد و وسایل هم همینطور:

• Les Français (مردم فرانسه)
• les Écossais (scottish people) ( مردم اسکاتلند)
• Les Bleus (the national French Football team) (تیم ملی فرانسه)
• une Ferrari (a Ferrari) (یک ماشین فراری)
• un Bordeaux (a [bottle of] Bordeaux) (یک بطری شراب بوردویی)

نام مکان های معروف تاریخی هم با حروف تعریف خاص خود می آیند:

• Les Pyramides (اهرام ثلاثه مصر)

این بود از مبحث اسامی عام و خاص در زبان فرانسوی که امیدوارم برای شما کاربردی بوده باشد. اگر سوالی در این مورد دارید، از بخش نظرات همین صفحه بپرسید. راستی برای یادگیری کامل زبان فرانسوی، می توانید در کلاس های آموزش زبان فرانسوی فرالن شرکت کنید. اطلاعات کامل کلاس ها در صفحه این زبان در سایت وجود دارد.