در این مقاله به آموزش حروف اضافه داتیو و آکوزاتیو در آلمانی می پردازیم. در ابتدا یک تعریف کلی از “حرف اضافه” ارائه می‌دهیم. در زبان های مختلف ما حرف های اضافه ی بسیاری داریم که همرا افعال مختلف می‌آیند و نقش بسیار مهمی در جملات دارند. به طور کلی حرف اضافه لغت هایی هستند که همراه اکثر فعل ها می‌آیند و معنای آن را کامل می‌کنند و می‌توانند معنی هر فعلی را تغییر دهند. در فارسی به عنوان مثال حروف اضافه ای نظیر (به، در، از، تا، بدون، با و …) داریم. این دسته از لغات را در هر زبانی “حرف اضافه” می‌نامند. حال به آلمانی برمیگردیم. حروف اضافه در آلمانی نقش بسیار مهمی را بازی میکند، به طوری که بعد از این حروف اضافه حالت فعلی بسیاری از فعل ها و جملات تغییر می‌کنند.
حروف اضافه، اسم و یا ضمیر مربوط به خود را از حالت Nom. به Akk. یا Dat. تغییر می‌دهند. این تغییر حالت از منطق خاصی پیروی نمی‌کند. آگاهی از حروف اضافه و نقش عملی آنها یکی از عمده ترین دغدغه های زبان آموزان بوده هست. واقعیت این است که، آسان‌ترین راه یادگرفتن حروف اضافه، حفظ کردن آنها با اسم و یا ضمیر مربوطه است، چون با این روش بیشتر در ذهن نقش می‌بندد.
حروف اضافه همراه با اکوزاتیو (Akk)
1. Für + A (برای)
Für mich .2 (برای من)
Ohne + A .3 (بدون، بی)
Ohne mich .4 (بدون من)
gegen + A .5 (ضد/علیه/مخالف)
gegen mich .6 (علیه من)
um + A .7 (دور/اطراف)
Um mich (دور و بر من)
entlang + A .8 (در امتداد)
Die Straße entlang (در امتداد خیابان)
durch + A .9 (از میان)
durch die Stadt (از میان شهر)
bis + A .10 (تا)
bis (zum) Bahnhof (تا ایستگاه قطار)
حروف اضافه همراه با داتیو (Dat)
mit + D .1 (با)
mit mir (با من)
Von + D .2 (از)
Von mir (از من)
bei + D .3 (پیش، در)
bei mir (sein) (پیش من (بودن))
zu + D .4 (پیش، نزد)
zu mir( kommen) (پیش من (آمدن))
nach + D .5 (بعد از)
nach mir (بعد از من)
gegenüber + D .6 (روبه روی)
mir gegenüber (روبه روی من)
aus + D .7 (از)
aus der Schule (از مدرسه)
seit + D .8 (از/به مدت)
seit einem Jahr (از یک سال پیش)
به نکات زیر درباره ی چند حرف اضافه دقت کنید:
1. entlang همیشه بعد از اسم و یا ضمیر می‌آید.
2. Gegenüber نیز می‌تواند، بعد از اسم یا ضمیر بیاید.
3.تفاوت “bei” و “zu” را از فعل همراهشان هم می‌شود تشخیص داد:
bei mir sein پیش من (بودن)
zu mir kommen پیش من ( آمدن)
4. “bis” غالبا با حرف اضافه ی دیگری مثل (zu) همراه می‌شود.
5. در معادل یابی حروف اضافه، نزدیکترین معانی فارسی ذکر شده است.
در اینجا لازم است به ترکیب پذیری حروف اضافه هم اشاره کنیم. بعضی از حروف اضافه، با حرف تعریف معین اسم بعد از خود، ادغام می‌شود و ترکیب جدیدی به وجود می‌آورند:
in + das > ins
für + das > fürs
um + das > ums
durch + das > durchs
von + dem > vom
bei + dem > beim
zu + dem > zum
zu + der > zur
حروف اضافه مشترک Akk و Dat
علاوه بر حروف اضافه ی اختصاصی Akk. و Dat. گروه دیگری از حروف اضافه هستند که طبق قاعده ی مشخصی، اسم و یا ضمیر بعد خود را، گاهی به حالت Akk. و گاهی به حالت Dat. در می‌آورند. این حروف اضافه عبارتند از:
- an + A/D (کنار/در/سر)
- auf + A. /D (روی)
- hinter + A/D (پشت)
- in + A/D (در، به)
- neben + A/D (کنار، نزدیک)
- Über + A/D (بالای)
- unter + A/D (زیر)
- vor + A/D (جلوی، پیش)
- zwischen + A/D (بین دو چیز)
در این زمینه توجه به دو نکته ی زیر ضروری است:
1. بعضی از این حروف اضافه می‌توانند با حرف تعیین معین بعد از خود، ادغام شده و ترکیب جدیدی را به وجود آورند:
an + das > ans
auf + das > aufs
in + dem > im
an + dem > am
in + das > ins
2. چهار حرف از این حروف اضافه، وقتی در پاسخ Wann (کی، چه وقت) قرار می‌گیرند، “زمانی” هستند و فقط با “Dat” می‌آیند.
الف) an + D ( مربوط به روز، اوقات روز و روزهای هفته)
- an diesem Tag (در این روز)
- am Vormittag (در پیش از ظهر)
- am Montag (در روز دوشنبه)
ب) in + D (مربوط به شب، هفته، ماه، اسم ماه ها، فصول و سال)
- in dieser Nacht (در این شب)
- einmal in der Woche (یک بار در هفته)
- im Monat (در ماه)
- im August (در ماه آگوست)
- im Sommer (در تابستان)
- in diesem Jahr (در این سال، امسال)
پ) vor +D (قبل از، مانده)
- Vor dem Monat September (قبا از ماه سپتامبر)
- vor sechs Uhr (قبل از ساعت شش)
- viertel vor neun (یک ربع قبل از نه)
ت) zwischen + A (بین دو چیز)
- zwischen 5 und 6 Uhr (بین ساعت پنج و شش)
تاثیر پذیری جمله از “Akk” و یا “Dat” بستگی به معنای فعل دارد، این بدان معناست که فعل نقش اصلی را دارد. اگر فعل جمله، گویای حرکت، یا نشان دهنده ی جهت و هدفی باشد، یا در پاسخ wohin مطرح شود، اسم بعد از حروف اضافه، در حالت Akk قرار میگیرد:
Wohin geht Herr Braun?
آقای براون به کجا می‌رود؟
Er geht ins ( in+das) Zimmer.
او به اتاق می‌رود.
اما اگر فعل جمله بیان کننده ی سکون و ثبات باشد، اسم بعد از حرف اضافه، “Dat” می‌شود، به عبارت دیگر، اگر بتوانیم جمله را با “wo” سوالی کنیم، اسم در حالت “Dat” قرا میگیرد:
Wo ist Herr Braun?
آقای براون کجاست؟
Er ist im( in dem) Zimmer.
او توی اتاق است.
در عین سادگی، بسیاری از زبان آموزان در کاربرد صحیح این قاعده، دچار مشگل می‌شوند؛ برای آشنایی بیشتر در این زمینه به توضیحات زیر توجه کنید:
1. حرف اضافه ی in + A/D به این معناست که ممکن است هم برای ثبات و سکون مطرح شود، و هم در شرایط حرکت و جابجایی به کار رود.
Wohin geht Peter?
پتر به کجا می‌رود؟
Er geht in den Bahnhof.
او به ایستگاه قطار می‌رود.
Wo ist er dann?
حالا او کجاست؟
Er ist im Bahnhof.
او توی ایستگاه قطار است.
تمامی مثال های بالا حالت مذکر هستند.
مثال های زیر حالت خنثی هستند ببینید:
Wohin kommt Herr Fischer?
آقای فیشر به کجا می‌رود؟
Er kommt ins Institut.
او وارد آموزشگاه می‌شود.
Wo ist er dann?
حالا او کجاست؟
Er ist im Institut.
او در اموزشگاه است.
حال مثال های زیر حالت مونث هستند:
Wohin geht Frau Braun?
خانم براون به کجا می‌رود؟
Sie geht in die Küche.
او به آشپزخانه می‌رود.
Wo ist sie dann?
حالا او کجاست؟
Dann ist sie in der Küche.
او در آشپزخانه است.
شاید لازم باشد، تفاوت معنایی in را با aus بررسی کنیم؛ یادتان باشد که aus از خانواده ی حروف اضافه ی Dat. است. پس وقتی در جمله ای “aus” به کار می‌برند، ممکن است مفهوم آن “خارج شدن از محیطی” باشد.
Woher kommt Herr Brandt?
آقای برانت از کجا می‌آید؟
Er kommt aus dem Zimmer und geht in die Küche?
او از اتاق بیرون می‌آید و به آشپزخانه می‌رود؟
Dort nimmt er die Steaks aus dem Kühlschrank und legt sie in die Pfanne.
انجا او استیک. ها را از یخچال در می‌آورد و توی تابه می‌گذارد.
دو حرف اضافه ی “von” و “zu” را هم که هر دو داتیو هستند، می‌توان به سادگی با هم مقایسه کرد.
Woher kommt er?
او از کجا می‌آید.
Er kommt vom Hotel.
او از هتل می‌آید.
Er kommt aus dem Hotel.
او از هتل بیرون می‌آید.
wohin geht er dann?
او اکنون به کجا می‌رود؟
Er geht dann zur Post.
بعد او به طرف دفتر پستی می‌رود.
Er geht dann in die Post.
بعد وارد دفتر پستی می‌شود.
به جدول زیر توجه کنید:
| Die Post | Das Hotel |
| zur | aus |
| in | aus |
| in | von |
| zu | von |
2. حرف اضافه ی auf +A/D به معنای روی
Legen Sie bitte das Kochbuch auf den Tisch.
لطفا کتاب آشپزی را روی میز بگذارید.
Jetzt liegt es auf dem Tisch.
حالا آن روی میز است.
Andreas wirft den Schlüssel auf das Buch.
آندره اس کلید را روی کتاب می‌گذارد.
Der Schlüssel liegt jetzt auf dem Buch.
اکنون کلید روی کتاب است.
Legen Sie den Zettel bitte nicht auf die Stehlampe!
لطفا برگه ی یادداشت را روی چراغ پایه دار نگذارید!
Sie liegt doch immer auf der Lampe.
ولی آن همیشه روی چراغ است.
البته لازم است به نکات مهم زیر نیز توجه داشته باشید:
1. اگر فعل sehen همراه بل “auf” بیاید، دیدن معنای “دیدن” نمی‌دهد، بلکه مفهوم “نظر انداختن” یا نگاه کردن به (روی) چیزی را می‌رساند و دارای حرکت و جهت است و با Akk. می‌آید:
Sehen auf + Akk.
به مثال زیر توجه کنید:
Fräulein Klein sieht auf ihre Uhr.
خانم کلاین به ساعتش نگاه میکند.
2. فعل “schreiben” دارای حرکت و جهت است.
schreiben + Akk
Ich schreibe meinen Namen und meine Adresse auf den Bestellschein.
من اسم و آدرس خود را روی برگه ی سفارش مینویسم.
Der Lehrer schreibt gerade den Satz an die Tafel.
اکنون معلم جمله را روی تخته سیاه مینویسد.
3. فعل “arbeiten” و امثال آن از این گروه افعال نیستند اگر بخواهیم فعل کار کردن را مورد سوال قرار دهیم، فقط می‌توانیم بگوییم: “او کجا کار میکند؟”
Wo arbeitet sie?
او کجا کار میکند؟
Sie arbeitet in der Küche.
او در آشپزخانه کار میکند.
4. حرف اضافه ی “zu” معانی مختلفی دارد:
الف) “zu” (به، به طرف)
Gehen Sie bitte zum Schalter 5.
لطفا به باجه ی پنج مراجعه کنید.
ب) zu (برای، به منظور)
Mittags geht Robert mit seinem Freund zum Essen.
ظهرها روبرت با دوستش برای صرف غذا می‌رود.
Heute komme ich nicht zum Essen.
من امروز برای ناهار نمی‌آیم.
Zum Abendessen bin ich wieder zurück.
من برای شام برمیگردم.
Ich möchte einen Wagen zur Reparatur anmelden.
من می‌خواهم خودرویی را برای تعمیر نزدتان بیاورم.
پ) “zu” (به مبلغ)
Möchten Sie das Menü zu 4 Euro?
شما منوی چهار یورویی را میخواهید؟
ت) “zu” (به مناسبت)
Zu seinem Geburtstag schenkt sie ihm eine Uhr.
او به مناسبت تولد شوهرش، به او یک ساعت هدیه می‌دهد.
ث) “zu” (به) با فعل sagen حالت “Dat” میگیرد.
Was willst du zu diesem Sohn sagen?
(Was willst du deinem Sohn sagen?)
چه میخوای به پسرت بگویی؟
ج) در قالب یک اصطلاح
Ins Bett gehen
به رختخواب رفتن
zu Fuß gehen
پیاده رفتن
zu Hause sein
در خانه ماندن
در اصطلاحات بالا حروف اضافه همیشه ثابت است.
چ) “zu” همراه با صفات به معنای “بیش از حد” و “بی اندازه” می‌آید. البته “zu” در اینجا از نظر دستوری، دیگر حرف اضافه نیست؛ بیشتر نقش قید را بازی میکند:
Ich will nicht mehr in dieser Stadt wohnen.
من دیگر نمی‌خواهم در این شهر زندگی کنم.
Das ist es zu laut und es gibt zu viele Autos.
این جا خیلی پر سر و صداست و اتومبیل هم بی اندازه زیاد است.
این از “حد گذشتگی” را باز هم می‌توان با افزودن قید “viel” تشدید کرد:
Eine Wohnung mit vier Zimmer? Das ist doch viel zu groß!
یک آپارتمان چهار اتاقه؟ این که خیلی خیلی بزرگه!
در اینجا مقاله ی حروف اضافه داتیو و آکوزاتیو در آلمانی به پایان می‌رسد. همانطور که در سطرهای اول این مقاله ذکر شد کافیست حروف اضافه را حفظ کرد، آنگاه بسیار آسان خواهند شد. اگر سوالی در مورد این مبحث گرامر آلمانی دارید، از بخش نظرات همین صفحه بپرسید تا پاسخ دهیم. اگر می خواهید زبان آلمانی را به طور کامل یاد بگیرید و صحبت کنید، حتما در کلاس های آموزش زبان آلمانی آنلاین فرالن شرکت کنید. اطلاعات کلاس ها در صفحه این زبان در سایت قرار دارد.
بسیار عالی و جامع کامل بود.
سپلسگزارم
🙏
خیلی خوب گفتید. خیلییییییییییی
خوشحالیم که راضی بودید دوست عزیز
موفق باشید
مرسی از آموزش خوبتون.
چجوریه که یه جای خاصی هست که فعل حرکتیه ولی حرف اضافه داتیوی میگیره.
Gestern sind wir im wald spazieren gegangen!
همانطور که در مقاله اشاره شده، چون تغییر مکانی اتفاق نیفتاده و فقط در جنگل بودیم، از حرف تعریف داتیو استفاده شده.
همین جمله رو با حرف تعریف آکوزاتیو هم میتونیم بیان کنیم، اما معنی تغییر میکند.
Ich bin in den Wald spazieren gegangen.
در این حالت، یعنی من بیرون از جنگل بودم و سپس رفتم به جنگل و به پیاده‌روی در جنگل پرداختم.
معمولا جمله‌ی اول (همان جمله‌ای که خودتان بیان کردید) برای اکثر موقعیت‌ها صادق است، چون معمولا به یک مکان برای پیاده روی میریم.
ممنون از توجهتون 🌹
Dann kommen Sie unter einer Brücke durch
An der Ampel fahren Sie hinaus.
سلام . اینها هم افعال حرکتی هستند. چرا داتیو شد؟
۳ دسته حروف داریم
حروف اضافه فقط akk ساز
حروف اضافه فقط dativ ساز
حروف اضافه هم داتیو ساز هم آکوزاتیو ساز
در دسته آخر به حروف اضافه توجه نمیکنیم و میریم سراغ فعل که حرکتی هست یا نه و اگر حرکتی بود آکوزاتیو سازه
این دسته آخر ۹ تا حرف اضافه هستند
Unter,über,auf,in,zwichen,neben,an,hinter,vor
درود
ممنون از توجهتون
برای کلمات w frage که کمک میکنه akk dativ رو بشناسیم
مثلا برای کلمه wann به معنی چه موقع akk یا dativ?
درود وقتتون بخیر
کلمات پرسی مثل wann, wo, wie و … تعیین کننده حالت گرامری ما نیستن. تنها حروف اضافه و افعال هستند که تعیین کننده هستند. برای مثال درباره ی لغتی که گفتید به این مثال توجه کنید:
Wann gehst du ins Kino? : کِی میری سینما؟
توی این جمله باید به حرف اضافه توجه کنیم که in یکی از جروف اضافه ی مشترک هست که هم میتونه داتیو باشه و هم آکوزاتیو. برای تشخیص اینکه داتیو استفاده کنیم یا آکوزاتیو به فعل و مفهوم جمله توجه می کنیم. می بینیم که حمله تغییر موقعیت یا مکان رو داره نشون میده و در این حالت باید آکوزاتیو استفاده کنیم. پس میگیم Wann gehst du in das Kino?
ففففففففففووووووووققققققققق العاده بودددددددددددددددددددددد
هیچوقت اینجوری مفهومی یاد نگرفته بودم همیشه از حروف اضافه داتیوساز و اکوزاتیوساز میترسیدم اما الان که به لطف شما یاد گرفتم دیگه راحت میتونم جمله بسازم 😍 عالی هستین
مرسی دوست عزیز
خیلی خیلی خوشحالی که براتون مفید بوده
موفق باشید
خیلی عالی است کامگار باشید
درود! جمله: Hast du schon unter diesen Comics gesucht,داتیو هست؟