در مقالات قبل به بررسی بیشتر پسوند های کاربردی در زبان ترکی استانبولی پرداختیم و گفتیم که پسوند ها در این زبان حالت چسباندی دارند و به اسم می‌چسبند و مجزا نیستند. در این بخش قصد داریم به بررسی حروف پسوندی “بجز başka” و “بخاطر için” بپردازیم.
پسوند بجز یا به غیر از “Başka”
پسوندهای -den/-dan başka به معنای به جز، به غیر از، دیگر و …
حرف اضافه “به جز” در ترکی به صورت پسوند «-den/-dan başka» می‌آید. طبق اصل تطابق آوایی اگر در واژه ای آخرین حرف صدادارمان “نازک،ince” باشد از پسوند den başka و در صورتی که آخرین حرف صدادارمان “سخت kalın” باشد، از پسوند den başka استفاده می کنیم.
توجه داشته باشید که اگر آخرین حرف کلمه ی ما یکی از حروف “ç, s, p, t, h, I, f, ş” باشند، بنا بر قاعده ای که گفته شده بود بجای den/dan başka پسوند واژه‌ها به شکل-ten/-tan başka در می‌آید. مثلا:
| به جز تو | Senden başka |
| به غیر از اون | Ondan başka |
| به جز هواپیما | Uçaktan başka |
| به غیر از ما | Bizden başka |
به مثال های زیر با پسوند başka “به غیر از، به جز” توجه کنید:
Recep’ten başka arkadaşım yok.
دوستی به جز رجب ندارم.
Ondan başka evde kim var?
به جز اون، کی خونس؟
Balık’tan başka ne var?
به غیر از ماهی، چی داریم؟
Senden başka kimsem yok.
کسی رو جر تو ندارم.
گاها بجای پسوند Başka می توان از پسوند های hariç و dışına هم استفاده کرد. (به معنای خارج از …)
به مثال های زیر توجه کنید:
Sen hariç kimse çalışmıyor.
Sen dışına kimse çalışmıyor.
به جز تو کسی کار نمی کند.
پسوند için به معنای “برای یا بخاطر”
نحوه استفاده از این پسوند نسبتا ساده است. تنها نکته این است که بر خلاف پسوند های قبل، پسوند için به واژه نمی‌چسبد و با یک فاصله بعد از واژه می‌آید. این پسوند و برای همه اسامی تنها یک حالت دارد.
به مثال‌های زیر توجه کنید:
| برای (بخاطر) استقلال | Bağımsızlık için |
| برای غذا | Yemek için |
| برای تو، بخاطر تو | Senin için |
| برای صحبت کردن | Konuşmak için |
| برای خارج ها | Yabancılar için |
نکته: ضمایر وقتی بخواهند با واژه için بیایند باید به ضمایر پسوند ملکی می چسبانیم.
در جدول زیر ضمایر با پسوند “برای” را مشاهده می کنید:
| برای (بخاطر) من | Benim için |
| برای (بخاطر) تو | Senin için |
| برای (بخاطر) او | Onun için |
| برای (بخاطر) ما | Bizim için |
| برای (بخاطر) شما | Sizin için |
| برای (بخاطر) آنها | Onlar için |
نکته: گاهی پسوند مفعولی /ye/ya/e/a/ معنای «برای» می‌دهند.
به مثال های زیر توجه کنید:
Kime çalıştın?
برای چه کسی کار کردی؟
Üniversiteye girmeye okuyorum.
برای ورود به دانشگاه درس می خوانم.
Arabaya yeni bir sprey tuttum.
برای ماشین یک اسپری جدید خریدم.
Bunu anneme aldım.
این را برای مادرم خریدم.
Odaya bir masa aldık.
برادر اتاق یک میز خریدیم.
امیدواریم این مقاله به شما کمک کرده باشد تا طرز صحیح استفاده از حروف تشبیهی Başka و İçin رو کامل یاد گرفته باشید. اگر سوالی دارید حتما از بخش نظرات همین مقاله مطرح کنید، من پاسخگوی سوالات شما هستم، همچنین اگر می خواهید زبان ترکی استانبولی را به طور کامل یاد بگیرید و به آن مسلط شوید، پیشنهاد می کنم در کلاس های انلاین ترکی استانبولی فرالن شرکت کنید. اطلاعات بیشتر را در صفحه مربوط به کلاس های ترکی استانبولی دنبال کنید.
