ساختار جملات ساده و مرکب در زبان فرانسوی
شاید عنوان و تیتر مقاله و مبحث پیش رو برایتان چیز عادی و ساده ای باشد ولی باید صادقانه بگوییم که زبان فرانسوی، زبانی مشتق شده از لاتین است و پیچیدگی های خاص خود را دارد.
شاید شما یک آهنگ زیبای فرانسوی گوش دهید و یا اینکه فیلم یا کلیپی جذاب ببینید و یا حتی دوست و رفیقی داشته باشید که به این زبان مسلط باشد و وقتی یک جمله حرف بزند، روح و روان شما زیر و رو شود و با خود بگویید خب از فردا سراغ این زبان خواهم رفت. در راهنمایی شما باید بگوییم تصمیمتان کاملا قابل احترام و خوب است، اما باید در نظر داشته باشید اگر این زبان زیبا ولی سخت را به درستی مطالعه نکنید و از پایه ساختار ها را درست یاد نگیرید و با صدا ها و ترمیب صداهای آن آشنا نشوید، عملا شانس و بخت خود را نابود کرده اید.
ساختار ساده در زبان فرانسوی مانند تمانم زبان های دیگر عبارت است از:
sujet + verbe + objet
فاعل + فعل + مفعول
در نگاه اول باید بگوییم شما کار سختی برای یادگیری فاعل ها نخواهید داشت چون تعدادشان محدود و معلوم است. مفعول هم که از نامش پیداست کار روی آن صورت می گیرد و می تواند هر چیزی باشد و بستگی به گوینده دارد تا چه انتخابی داشته باشد. اما می رسیم به مبحث فعل.
دانستن افعال خود در زبان فرانسوی یک چیز و دانستن صرف فعل آنها چیز دیگری است. در اینجا باید بگوییم برای یاد گیری افعال چیزی مانند زبان فارسی را در نظر بگیرید. تمام افعال در شخص خود صرف می شوند.
برای مثال ما هنگام صرف فعل حال ساده رفتن می گوییم: “می روم، می روی، می رود، می رویم، می روید، می روند”. تمایز کار اینجاست که همین فعل (aller) را اگر بخواهیم در حال ساده فرانسوی صرف کنیم به دلیل تشابه تلفظی و آوایی باید حتما فاعل ها را هم با آن ذکر کنیم و چیزی مانند زیر می شود:
- Je vais
- Tu vas
- Il/Elle/On va
- Noun allons
- Vous allez
- Ils/Elles vont
تازه این را هم باید در نظر گرفت که فعل رفتن (aller) در زبان فرانسوی فعلی بی قاعده است و لازم به دکر است هر فعل در زبان فرانسوی حد اقل 15 مدل صرف دارد اما اصلا نترسید. چون این افعال در هر زمان و حالت قلق و تکنیک خاصی برای صرف شدن دارند و فقط باید تمرین و تکرار زیادی داشته باشید و خوشبختانه چیزی حدود 90 درصد افعال در زبان فرانسوی باقاعده هستند و از یک قانون و فرمول برای صرف شدن پیروی می کنند.
تمام نکات و موارد بالا را گفتیم تا بدانید این زبان زیبا ولی پرچالش را نمی توان در یک شب، یک هفته، یک ماه و بازه زمانی کوتاه، به طور عمیق و حرفه ای یلد گرفت بلکه باید به آن زمان داد و با چالش هایش آشنا شد.
مثال برای ساختار ساده فرانسوی:
Je vends la voiture.
ماشین را می فروشم.
خب حال می خواهیم سراغ مفول (اسم) برویم.
مبحث اسم و حرف تعریف آن از دیگر چالش های این زبان محسوب می شود که ما به مراتب در مقالات، دروس و ویدیو های مختلف در همین سایت فرالن به آن پرداخته ایم و بارها گفته ایم که اگر می خواهید زبان فرانسوی را به طور حرفه ای بیاموزید از همان ابتدا اسامی را با حرف تعریفشان و جنسشان یاد بگیرید.
اسامی در زبان فرانسوی یا مذکر هستند و یا مونث، که مذکر ها را با le و مونث ها را با la نشان می دهیم. تکلیفمان در برخورد با اسامی جاندار تقریبا مشخص است (نر ها مذکر و ماده ها مونث هستند). اما قسمت سخت تر کار اجسام و بی جان ها هستند چون این اسانی جنسیتشان قراردادی است و هیچ قاون خاصی را در زبان فرانسوی پیروی نمی کنند. برای مثال شما یکبار برای همیشه یاد می گیرید که ماشین ‘la voiture’ می شود و مونث است و یا کتاب ‘le livre’ می شود و مذکر.
مثال های بیشتر برای ساختار اول:
Je mange la pizza.
پیتزا می خورم.
Nous achetons la maison.
خانه می خریم.
Paul aime Marie.
پال مری را دوست دارد.
ساختار ساده بعدی در زبان فرانسوی حالت منفی در حال ساده است که به ne … pas معروف است که در این حالت ne را قبل از فعل و سریعا pas را بعد از آن می آوریم.
Tu ne manges pas la pizza.
تو پیتزا نمی خوری.
همانطور که می بینید ne را قبل از فعل manger صرف شده در حالت دوم شخص مفرد و بعدش pas آورده ایم و جمله کاملا منفی شد.
Tu ne parles pas français.
فرانسوی صحبت نمی کنی.
ساختار ساده بعدی سوالی با Est-ce que است که تقریبا در اکثر موارد “آیا” ترجمه می شود. خوبی این فرم سوالی این است که با اوردن Est-ce que به ابتدای جمله هیچ جا به جایی فاعلی فعلی نداریم و جمله مورد نظر ما به راحتی سوالی می شود.
Est-ce que tu manges la pizza?
آیا پیتزا می خوری؟
Est-ce que tu parles français?
آیو فرانسوی صحبت می کنی؟
اما حالت دیگر سوالی کردن در زبان فرانسوی جا به جایی یا inversion است که در آن به راحتی فقط کافی است جای فعل و فاعل را عوض کنید.
Manges-tu la pizza?
Parles-tu français?
حالت و ساختار چهارم در ساختار های ساده کاربرد صفت بعد از اسم است. اما باید در نظر داشته باشید که صفت ها هم مانند اسامی دارای جنس هستند و جنسشان در جمله با اسم تطبیق باید داشته باشد بدین صورت که اسم مذکر در حالت مفرد و جمع به صفت مذکر و اسم مونث در حالت مفرد و جمع به صفت مونث نیازمند است. پس توصیه بعدی ما یلدگیری صفات هم با جنسشان است.
در حالت کلی در زبان فرانسوی صفت ها بعد از اسم می آیند:
Tu manges une pizza délicieuse.
پیتزا خوشمزه می خوری.
اما این را هم بدانید و در نظر داشته باشید که صفت هایی هم هستند که قبل از اسم می توانند بیایند:
Tu manges une bonne pizza.
پیتزای خوبی می خوری.
حالت بعدی در ساختار های ساده دانستن این موضوع است که قید ها در زبان فرانسوی بعد از فعل ها می آیند و خوشبختانه باید گفت که در هیچ زبان رومانس و مشتق شده از لاتین قید ها جنس ندارند و تک شکل هستتد. فقط باید یک بار برای همیشه شکل آنها را یاد گرفت که اکثر آنها در انتهای خود ment دارند.
Il parle français couramment.
او فرانسوی روان صحبت می کند.
Je mange la pizza fréquemment.
اغلب پیتزا می خورم.
اما در نطر داشته باشید موقعیت هایی هم وحود دارد که قید های کوچک تر می توانند به جای انتهای جمله، بین فعل و مفعول بیایند.
Il parle bien français.
او به خوبی فرانسوی صحبت می کند.
Je mange souvent la pizza.
گاها پیتزا می خورم.
موارد گفته شده بالا بیانگر ساده ترین حالچ های بک جمله در زبان فرانسوی است و همانطور که دیدید خود پر از چالش مخصوصا در مبحث جنسیت تطبیق جنس بودند و لازم به ذکر است تمام مباحث بالا را در مقالات جداگانه در جزییات بسیار بیشتر در همین سایت فرالن برایتان کار کرده ایم. پس صبور باشید و پیگیر و با تمرین و تکرار زیاد بر آن ها چیره شوید.
ساختار های موکب و پیچیده:
اکنون می خواهیم سراغ جملات و ساختار های مرکب و پیچیده برویم. همانطور که بالا در بخش جملات ساده توضیح دادیم، آنها دارای یک فاعل، فعل و مفعول و نهایتا صفت یا قید بودند. اما اینجا در بخش جملات پیچیده و مرکب باید بگوییم این جملات حداقل دارای دو یا چند فعل صرف شده هستند که به آنها توالی جمله واره ها هم می گویند.
اکنون جمله ساده زیر را با حالت مرکب و پیچیده اش مقایسه کنید:
Fiona cuisine pour ses invités.
فیونا برای مهمانانش آشپزی می کند. (تک فعلی)
Fiona a oublié d’acheter du lait quand elle a fait les courses.
فیونا هنگامی که داشت خرید می کرد یادش رفت که شیر بخرد. (دو فعلی)
Fiona va vite acheter du lait avant que ses invités arrivent et elle termine le dessert à temps.
فیونا به سرعت می رود تا قبل از آمدن مهمانانش مقداری شیر بخرد و دسر را به موقع تمام می کند. (سه فعلی)
در زبان فرانسوی سه نوع جمله واره (clause) داریم:
1) جمله واره های مستقل (une proposition indépendante)
این نوع جملات به تنهایی معنی کامل دارند و برای معنی دادن نیازی به جمله ای دیگر ندارند:
Fiona termine le dessert à temps.
فیونا دسر را به موقع تمام می کند.
2) جمله واره های فرعی یا وابسته (une proposition subordonnée)
همانطور که از نامشان پیداست این نوع جملات وابسته هستند و برای تکمیل شدن معنایشان نیاز به جمله دیگر دارند و همین نوع خودش باز انواع مختلفی دارد. مثال:
Fiona a oublié d’acheter du lait quand elle a fait les courses.
فیونا وقتی داشت خرید می کرد یادش رفت شیر بخرد.
همانطور که در مثال بالا می بینید عبارت و جمله واره qunad elle a fait des courses “وقتی داشت خرید می کرد” به تنهایی ناقص است و معنی نمی دهد و فقط با جمله همراهش Fiona a oublié d’acheter du lait معنایش کامل می شود.
3) و حالت سوم جمله واره های اصلی (une proposition principale)
هستند که بسیار شبیه جمله واره های مستقل هستند و تفاوت اصلی شان این است که آنها معرف جمله واره های تابع و وابسته هستند و در تقابل با جمله واره های تابع باید گفت که جمله واره های اصلی حتی با حذف جمله همراهشان، معنی خود را حفظ می کنند و خدشه ای به آنها وارد نمی شود.
Fiona a oublié d’acheter du lait quand elle a fait les courses.
فیونا وقتی داشت خرید می کرد یادش رفت شیر بخرد.
در جمله بالا، همانطور که می بینید، عبارت “یادش رفت شیر بخرد”، معنی دار است حتی اگر ادامه جمله اش حذف شود.
در زبان فرانسوی راه های گوناگونی برای وصل و پیوند جمله واره ها وجود دارد که اگر آنها را با ویرگول و نقطه ویرگول به هم وصل کنیم به آنها juxtaposée می گوییم.
Fiona a un problème, elle a oublié d’acheter du lait.
فیونا یک مشکل دارد، او فراموش کرده است شیر بخرد. (دو فعل)
هر دو جمله با ویرگول جدا گانه معنی می دهند ولی با یک ویرگول به هم وصل شده اند.
برای ترکیب و وصل کردن دو جمله واره وابسته باید از حروف ربط هم پایه ای نظیر mais, ou, et, donc, or, ni, car استفاده کنیم.
Le gâteau de Fiona est délicieux et ses invités sont contents.
کیک فیونا خوشمزه است و مهمان هایش راضی هستند. (دو فعل)
در مثال بالا هم هر دو جمله معنی دار و مستقل هستند اما با حرف ربط و ‘et’ به هم وصل شده اند.
اما در مورد جمله واره های وابسته و تابع باید بگوییم که همیشه به جمله واره اصلی وابسته هستند و به تنهایی معنی نمی دهند و راه شناسایی شان راحت است چون با یک حرف ربط و یا ضمیر موصولی به هم وصل شده اند.
Fiona a oublié d’acheter du lait quand elle a fait du courses.
همانطور که در مثال تکراری بالا می بینید و قبلا هم گفتیم عبارت و جمله واره quand elle a fait du courses بدون قسمت اول جمله کاملا بی معنی است.
در زبان فرانسوی چهار نوع جمله واره مستقل یا فرعی وجود دارد.
- جمله واره های موصولی
- جمله واره دارای وجه وصفی فعل
- جمله واره های قیدی
- جمله واره های اسمی
جمله واره های موصولی (les propositions subordonnées relatives) اطلاعات بیشتری در مورد اسم مورد نظر بدون نیاز به شروع مجدد جمله به ما می دهند که جمله ها به جملات que دار هم معروفند.
Les invités ont adoré le gâteau que Fiona a fait.
مهمانان عاشق کیک پخته شده توسط فیونا شده بودند.
در مثال بالا عبارت Les invités ont adoré le gâteau بدون جمله واره وابسته ادامه اش هم معنی کامل می دهد. در مقابل جمله que دار que Fiona a fait بدون جمله قبلش بی معنی و ناقص است.
در زبان فرانسوی می توان گفت که جمله واره های وابسته اسمی (les propositions subordonnées completives)، نقش مفعولی دارند و نه می توان آنها را در جمله جا به جا و نه حذفشان کرد.
Les invités pensent que le gâteau de Fiona est délicieux.
مهمانان این عقیده را داشتند که کیک فیونا خوشمزه شده بود.
همانطور که می بنید کل جمله واره que le gâteau de Fiona est délicieux به فعل جمله که pensent است بر می گردد و نقش مفعول مستقیم دارد چون جوابگوی سوال “مهمانان به چه چیزی فکر می کردند” (les invités pensent quoi?) است.
در زبان فرانسوی جمله واره های قیدی (les propositions subordonnées circonstancielles) به جمله واره هایی ارجاع می شود که همیشه بعد از حرف ربط ذکر می گردند و پاسخگوی سوالات مطرح شده برای پرسش هایی با چرا؟ چطور؟ و چه زمانی هستند.
Fiona doit retourner au supermarché parce qu’elle a oublié d’acheter du lait.
فیونا باید به سوپرمارکت بازگردد چون یادش رفته است شیر بخرد.
Fiona a mis de la vanille dans son gâteau alors que sa sœur lui a conseillé de mettre de la cannelle.
فیونا در کیک خود وانیل ریخت در حالی که خواهرش به او توصیه کرد دارچین بریزد.
Bien qu’elle ait dû repartir au supermarché, Fiona a terminé le dîner a temps.
با اینکه مجبور شد به سوپرمارکت برگردد، اما فیونا شام را به موقع تمام کرد.
در زبان فرانسوی جمله واره های وجه وصفی فعلی (les propositions subordonnées participiales) از وجه وصفی فعل ‘participlae’ برای کوتاه کردن عبارت یا جمله واره استفاده می کنند. این نوع جملات دارای یک فاعل متفاوت از فاعل جمله اصلی هستتد و بیشتر از این ساختار در حالت نوشتاری استفاده می شود چون به نویستده اجازه طویل نویسی و پیچیده تر کردن ساختار را می دهد. مثال:
Le dîner étant servi, Fiona et ses invités se mirent à manger avec apétit.
در حالی که شام سرو می شد، فیونا و مهمانانش با ذوق شروع به خوردن کردند.
همانطور که دیدید در دو بخش ساختار ها را از ساده تا پیچیده برایتان بازگو کردیم. اما باز هم متذکر می شویم برای تسلط به این ساختار ها چه ساده و چه مرکب، حتما باید تسلط خوبی ابتدای روی گرامر ساده و مقدماتی زبان فرانسوی و سپس جنس اسامی و صفت ها و … پیدا کنید تا این مباحث را کامل متوجه شوید.
این بود از مبحث ساختار جملات ساده و مرکب در زبان فرانسوی که امیدوارم به خوبی یاد گرفته باشید. اگر سوالی در مورد این گرامر در زبان فرانسوی دارید، حتما از بخش نظرات همین مطلب بپرسید تا جواب دهیم. همچنین برای یادگیری کامل زبان فرانسه، حتما در کلاس های آموزش زبان فرانسوی سایت فرالن شرکت کنید.
دیدگاهتان را بنویسید